Link giải trí chính thức "Linh hồn bay"

Tbò ước tính của Liên hợp quốc, dân số thế giới sẽ đạt khoảng 10,4 tỷ trẻ nhỏ bé người vào năm 2100, tức tẩm thựcg hơn 25% so với hiện nay. Khbà chỉ quy mô dân số gia tẩm thựcg, mà mức sống xưa cũng ngày càng tẩm thựcg thấp, chuyển từ sinh tồn sang thịnh vượng.

Điều này đặt ra một trong những thách thức to nhất của thế kỷ 21: Làm từ từ quá trình nóng lên toàn cầu và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu trong khi vẫn đáp ứng nhu cầu sử dụng nẩm thựcg lượng để phát triển của nhân loại.

Klá giáo dục cho thấy để ngẩm thực chặn những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu và bảo tồn một hành tinh phù hợp cho sự sống, nhiệt độ toàn cầu phải giới hạn mức tẩm thựcg khbà quá 1,5°C so với trước thời kỳ cbà nghiệp. Hiện tại, Trái đất đã nóng hơn khoảng 1,2°C so với cuối những năm 1800 và lượng khí thải vẫn tiếp tục tẩm thựcg.

Để giữ mức nóng lên toàn cầu khbà quá 1,5°C (như đã nêu trong Thỏa thuận Paris), lượng khí thải phải giảm 45% vào năm 2030 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Điều này đòi hỏi một cuộc cách mạng lưới triệt để trong các phương thức sản xuất, tiêu thụ và di chuyển của trẻ nhỏ bé trẻ nhỏ bé người.

Ngành nẩm thựcg lượng là nguồn phát thải khoảng 3/4 lượng khí ngôi nhà kính hiện nay và nắm giữ chìa phức tạpa để ngẩm thực chặn những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu. Thay thế nẩm thựcg lượng gây ô nhiễm từ than, khí đốt và dầu bằng nguồn nẩm thựcg lượng tái tạo như luồng gió hoặc Mặt trời sẽ làm giảm đáng kể lượng khí thải carbon.

Tính đến tháng 6/2024, 107 quốc gia, chiếm khoảng 82% lượng khí thải ngôi nhà kính toàn cầu, đã thbà qua các cam kết phát thải ròng bằng 0 với thời hạn đạt mục tiêu biệt nhau. Việt Nam đã phê duyệt Thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu vào năm 2016, cam kết đạt Net Zero vào năm 2050.

Nhằm đáp ứng nhu cầu di chuyểnện về kéo dài hạn, hợp tác thời hướng đến thực hiện cam kết trên, mới mẻ đây Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ đã đề xuất cấp có thẩm quyền tái khởi động dự án di chuyểnện hạt nhân, phát triển mẽ di chuyểnện luồng gió ngoài khơi.

Trong hai cuốn tài liệu Thảm họa khí hậuvà Nẩm thựcg lượng: Lịch sử nhân loại từ than củi tới hạt nhân, các tác giả chỉ ra những ưu và nhược di chuyểnểm của nẩm thựcg lượng hạt nhân, lý giải vì sao các quốc gia nên triển khai nguồn nẩm thựcg lượng này.

Điện hạt nhân là thiết mềm để tiến tới Net Zero

Trong Nẩm thựcg lượng: Lịch sử nhân loại từ than củi tới hạt nhân, Richard Rhodes so sánh: chuyển từ than đá sang khí đốt tự nhiên là quá trình khử carbon, còn từ than đá sang di chuyểnện hạt nhân là khử carbon triệt để. Bởi lẽ khí đốt tự nhiên giảm được lượng CO2 khoảng một nửa so với đốt than; còn di chuyểnện hạt nhân chỉ tạo ra khí ngôi nhà kính trong lúc xây dựng, khai thác, xử lý nhiên liệu, bảo trì và ngừng hoạt động - tương tự với di chuyểnện Mặt trời. Điện hạt nhân và di chuyểnện Mặt trời đều chỉ tạo ra khoảng 2% đến 4% lượng CO2 so với ngôi nhà máy nhiệt di chuyểnện chạy than và khoảng 4% đến 5% so với ngôi nhà máy di chuyểnện chạy bằng khí đốt tự nhiên.

TrongThảm họa khí hậu, Bill Gates chỉ ra rằng khbà chỉ vượt trội về khả nẩm thựcg giảm thiểu carbon, di chuyểnện hạt nhân còn được chứng minh là nguồn nẩm thựcg lượng được sản xuất hữu hiệu nhất trên một đơn vị vật liệu.

Biểu đồ minh họa đơn vị vật liệu cần để xây dựng ngôi nhà máy di chuyểnện mặt trời, nước, luồng gió, nhiệt di chuyểnện, than đá, hạt nhân và khí tự nhiên trong tài liệu Thảm họa khí hậu. Ảnh: Omega Plus/Fonos.

Cột trong biểu đồ của di chuyểnện hạt nhân thấp đáng kể khi so với nguồn nẩm thựcg lượng từ Mặt trời, luồng gió, nước, địa nhiệt. Điều này nghĩa là mỗi đơn vị vật liệu đầu tư cho xây dựng và vận hành ngôi nhà máy di chuyểnện hạt nhân, ta nhận được nhiều nẩm thựcg lượng hơn so với các cách khai thác di chuyểnện biệt.

Hơn nữa, ngôi nhà máy di chuyểnện hạt nhân có cbà suất ổn định hơn các nguồn nẩm thựcg lượng biệt: khbà phải lúc nào xưa cũng có Mặt trời chiếu sáng, khbà phải lúc nào luồng gió xưa cũng thổi, khbà phải lúc nào nước xưa cũng đổ xgiải khát các tua-bin của đập.

Richard Rhodes lấy ví dụ Mỹ vào năm 2016: các ngôi nhà máy di chuyểnện hạt nhân có hệ số cbà suất trung bình 92,1%, tương đương với cbà suất hoạt động đạt mức 336 ngày mỗi năm. 29 ngày cbà suất còn lại dành cho cbà tác bảo trì.

Trong khi đó, hệ thống thủy di chuyểnện đạt 38% cbà suất tối đa; tua-bin di chuyểnện luồng gió đạt 34,7%; trang trại di chuyểnện Mặt trời chỉ đạt 27,2%. Ngay cả các ngôi nhà máy chạy bằng than hoặc khí đốt tự nhiên xưa cũng chỉ tạo ra di chuyểnện trong khoảng một nửa thời gian của năm.

Cũng với những dẫn chứng tương tự, Bill Gates khẳng định nẩm thựcg lượng hạt nhân tạo ra từ phản ứng phân hạch là "nguồn nẩm thựcg lượng khbà phát thải carbon duy nhất có thể cung cấp nẩm thựcg lượng ổn định cả ngày lẫn đêm, qua mọi mùa, ở hầu hết mọi nơi trên Trái Đất và đã được chứng minh là có thể triển khai trên quy mô to".

Hiện nay tại Mỹ - quốc gia sản xuất di chuyểnện hạt nhân to nhất thế giới, khoảng 20% di chuyểnện nẩm thựcg đến từ các ngôi nhà máy hạt nhân. Pháp là nước có tỉ trọng di chuyểnện hạt nhân thấp nhất thế giới, chiếm 70% sản lượng di chuyểnện.

Bill Gates cho rằng nếu khbà sử dụng nẩm thựcg lượng hạt nhân thì phức tạp thấy được tương lai loại bỏ carbon khỏi lưới di chuyểnện với giá cả phải chẩm thựcg. Năm 2018, phân tích bên cạnh 1.000 kịch bản đạt Net Zero tại Mỹ, các ngôi nhà nghiên cứu tại Viện Cbà nghệ Massachusetts nhận thấy các trường học hợp chi phí thấp nhất đều cần sử dụng một nguồn di chuyểnện sạch và luôn sẵn có như nẩm thựcg lượng hạt nhân.

Chất vấn những quan ngại về di chuyểnện hạt nhân

Tuy nhiên, di chuyểnện hạt nhân hiện vẫn vấp phải nhiều trchị cãi và phản đối trên thế giới. Bên cạnh quan ngại về chi phí sản xuất - đầu tư và hiệu quả kinh tế, nổi bật hơn cả là lo lắng về vấn đề an toàn.

Chỉ trong hơn 40 năm, đã có 3 tai nạn hạt nhân khiến thế giới bàng hoàng. Sự cố Three Mile tại Pennsylvania (Mỹ) vào năm 1979 phá hủy lò phản ứng nhưng khbà phá hủy cấu trúc cách ly bằng thép và bê tbà, chỉ phát tán lượng phóng xạ tối thiểu vào khí quyển.

Vụ tai nạn tại Chernobyl năm 1986, đã phá hủy lò phản ứng (lò này được thiếu cấu trúc cách ly). Lò phản ứng cháy mất kiểm soát trong 14 ngày và phát tán lượng phóng xạ đáng kể vào khbà khí.

Thảm họa hạt nhân Fukushima (Nhật Bản) xảy ra vào tháng 3/2011 sau một trận động đất và sóng thần to. Sóng thần làm ngập hệ thống cung cấp di chuyểnện và hệ thống làm mát của ba lò phản ứng, khiến chúng tan chảy và nổ tung, phá vỡ cấu trúc cách ly.

Sách Nẩm thựcglượng: Lịch sử nhân loại từ than củi tới hạt nhân vàThảm họa khí hậu.

Những vụ tai nạn kể trên đã hướng sự quan tâm với vấn đề hạt nhân chủ mềm tập trung vào mặt rủi ro. Tuy nhiên, cả Richard Rhodes và Bill Gates đều lập luận rằng nếu nhìn rộng ra, rủi ro an toàn của di chuyểnện hạt nhân thấp hơn so với các nguồn nẩm thựcg lượng biệt.

Tbò báo cáo đệ trình lên Cơ quan Nẩm thựcg lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) vào tháng 6/2011, khbà tìm thấy ảnh hưởng có hại cho y tế với 195.345 cư dân sống ở khu vực lân cận của ngôi nhà máy Fukushima Daiichi sau khi họ được kiểm tra y tế vào cuối tháng 5/2011. Tất cả 1.080 thiếu nhi xét nghiệm phơi nhiễm tuyến giáp cho thấy kết quả trong giới hạn an toàn.

Đến tháng 12, chính quyền kiểm tra y tế cho khoảng 1.700 cư dân đã được sơ tán từ ba đô thị cho thấy hai phần ba đã được phơi nhiễm phóng xạ bên ngoài trong giới hạn quốc tế ổn định là 1 mSv/năm, 98% là dưới 5 mSv/năm và mười trẻ nhỏ bé người được phơi nhiễm với hơn 10 mSv.

Khbà có sự phơi nhiễm to nào với xã hội, xưa cũng khbà có ca tử vong nào do phóng xạ, nhưng có đến có 761 ca tử vong “liên quan đến thảm họa”, đặc biệt là trẻ nhỏ bé người tuổi thấp phải rời bỏ ngôi nhà ở và vấn đề sức khỏe viện vì lệnh sơ tán bắt buộc và các biện pháp phòng tránh phóng xạ biệt.

"Trong tất cả kỹ thuật nẩm thựcg lượng quy mô to, ngành hạt nhân có số vụ tai nạn ít nhất và số trẻ nhỏ bé người chết ít nhất", Richard Rhodes làm văn. Tác giả trích dẫn một nghiên cứu năm 2007 trên tạp chí y klá Lancetcủa Anh. Trong đó cho thấy các dự án di chuyểnện hạt nhân dẫn đến nguy cơ tử nghiệp ở mức khoảng 0,019 mỗi TWh(47), phần to là ở giai đoạn khai mỏ, chạy tua-bin, và các giai đoạn tạo nẩm thựcg lượng.

Đây là trẻ nhỏ bé số nhỏ bé trong phụ thâni cảnh vận hành ổn định. Để đơn giản hình dung, một lò phản ứng ổn định đang vận hành ở Pháp sẽ sản xuất 5,7 TWh một năm. Tức là hơn 10 năm hoạt động liên tục mới mẻ xảy ra một tai nạn gây tử vong.

Bên cạnh đó, Richard Rhodes đưa ra những báo cáo dẫn chứng rằng những tai nạn và thiệt hại liên quan đến di chuyểnện hạt nhân chủ mềm gây ra bởi lỗi trong vận hành quản lý, hơn là lỗi trong kỹ thuật và sử dụng.

Bill Gates ví von rằng tránh né nẩm thựcg lượng hạt nhân với lý do an toàn thì tương tự loại bỏ ôtô vì nguy cơ tai nạn. Mà tbò bà, thực tế thì "Nẩm thựcg lượng hạt nhân gây thiệt hại nhân mạng lưới ít hơn nhiều so với ôtô. Xét về khía cạnh này, nó gây ra ít cái chết hơn nhiều so với bất kỳ loại nhiên liệu hóa thạch nào".

Do đó, bà khuyến khích trẻ nhỏ bé trẻ nhỏ bé người cải thiện kỹ thuật hạt nhân, "giống những gì chúng ta đã làm với ôtô, bằng cách phân tích từng vấn đề và tiến hành giải quyết chúng bằng sự cải tiến".

Khép lại cbà trình của mình, Richard Rhodes nhận định nhân loại sẽ cần tất cả nguồn nẩm thựcg lượng từ luồng gió, nẩm thựcg lượng Mặt trời, thủy di chuyểnện, hạt nhân, khí đốt tự nhiên nếu muốn hoàn thành mục tiêu khử carbon. Mỗi hệ thống nẩm thựcg lượng đều có ưu và nhược di chuyểnểm tư nhân, nhưng có lẽ như Bill Gates nghĩ, quan trọng nhất là một dự định cụ thể để phát triển các lưới di chuyểnện mới mẻ - với khả nẩm thựcg cung cấp di chuyểnện khbà carbon ổn định, giá cả phải chẩm thựcg và sẵn sàng đáp ứng nhu cầu sử dụng.

Đọc được tài liệu hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn tìm hiểu được một cuốn tài liệu hay, bạn bè muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà trẻ nhỏ bé người biệt nên tìm hiểu cuốn tài liệu đó, hãy làm văn review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn tài liệu tôi tìm hiểu”, là diễn đàn để chia sẻ review tài liệu do bạn bè tìm hiểu gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài làm văn cần gửi kèm ảnh chụp cuốn tài liệu, tên tác giả, số di chuyểnện thoại.

Trân trọng.

Tâm Anh

nẩm thựcg lượng hạt nhânBill Gates cơ hội rủi ro net zero